16 نکته در طراحی صحنه تئاتر

1- در طراحی های هنری سعی کنید هر آنچه که در ذهنتان است، ساده کرده و آن را از پیچیدگی ها برحذر دارید.

2- در کار تئاتر کارگردان نفر اول و طراح صحنه نفر دوم است.

3- طراح صحنه اولین کسی است که کارگردان برای تئاتر پس از دریافت نمایشنامه با او جلسه می گذارد.

4- تفکر و اندیشه کارگردان براساس طراحی صحنه شکل می گیرد.

مثال: دیوار میتواند آجری، گچی، شیشه ای، چوبی و ... باشد. برای استفاده از هر کدام باید دلیل داشته باشیم. برای مثال اگر موضوع تئاتر نفوذ در درون آدم هاست، یک دیوار شیشه ای میتواند بهترین کاربرد را داشته باشد.

5- در تئاتر همه چیز را بزرگ میکنیم. از رنگ های لباس زیاد استفاده میکنیم و ...

6- در هر کاری از جمله امور هنری، سعی کنید جایگاه را حفظ کنید ولی از سطح پایین شروع کنید. یعنی برای مثال با عنوان طراح صحنه از تئاتر دانش آموزی شروع کنید و بعد از کلاس ها به خودتان به دید طراح نگاه کنید تا دیگران نیز با همین نگاه شما را ببینند.

7- طراحی صحنه یعنی تبدیل متن به تصویر. به عبارت دیگر تصویرسازی ایده های ذهنی و خلق یک فضای جدید برای ارتباط تماشاگر با آن.

8- در طراحی صحنه تئاتر پیشنهاد این است که از تا حدامکان از واقعیت ها پرهیز شود. زیرا در تئاتر برای مخاطب جذاب نیست. ترجیحا چیزی باشد که رئال و تکراری نباشد.

9- در طراحی صحنه ابتدا دنبال فضا باشید و بعد چیدمان. یعنی ابتدا فضا را با موضوع هماهنگ کنید.

مثال: در اجرای یک تئاتر خیابانی در مورد شهدا، اول قدم پیدا کردن فضای اجرا است. مسلما چنین تئاتری در ویلاژتوریست جواب نمیدهد. چون آنجا مردم برای چیز دیگری می روند. شاید مکان مناسب جبل النور باشد..

10- دو فاکتور در تئاتر: 1- نور 2- دکوری که حالات و حرکات را برجسته تر کند.

مثال: برای نشان دادن تخریب کتابخانه ها در زمان حمله مغول، صحنه سازی یک کتابخانه با ارتفاع 4 متر که فرد در آن میرود بالا و کتاب ها را می اندازد پایین، بزرگی عمل انجام شده را نشان می دهد تا اینکه بخواهد بر روی زمین چنین کاری را انجام دهد.

11- مردم برای دیدن به تئاتر می روند. برای دیدن چیزهای جدید.

12- در طراحی صحنه، کنترل زمان عامل موفقیت است. زیرا اغلب مواقع زمان زیادی برای اجرای دکور وجود ندارد و طراح باید از قبل برای آن برنامه ریزی کند.

13- نباید اجازه دهیم در صحنه هر چیزی وجود داشته باشد. تئاتر نباید تزئینی باشد. باید از اشیا استفاده کرد.

14- طراحی صحنه باید احساس داشته باشد. حتی یک صندلی. این احساس است که به طراحی روح میدهد و آن را متمایز میکند.

15- مهم این نیست که دکور بزرگ و عظیمی داشته باشیم. مهم این است که مفهوم را برسانیم. مثلا میز میتواند هم در شود، هم ریل قطار، هم کوپه، هم تپه و هم ..

16- برای اینکه طراحی بهتری انجام دهیم، باید محیط ها را کامل بشناسیم تا بتوانیم از آیتم های آنها در طراحی صحنه چند مورد را انتخاب کنیم. (استاد میگفت من بچه که بودم به بعضی چیزها یکی دو ساعت نگاه میکردم.)

مثال: در یک اتاق کنفرانس چه آیتم هایی وجود دارد که بتواند صحنه را خاص کند؟ عکس امام و رهبری، ویدئو پروژکتور، پرچم و ... . حتی کنفرانس های با موضوعات مختلف با هم فرق داشته و هر کدام آیتم های خاصی دارد.

یا مثلا قصابی که علاوه بر یخچال، چنگک، گوشت، ترازو و ... جزو آیتم های آن است. در یک تئاتر استفاده از چنگک و گوشت میتواند کافی باشد و  مناسب تر ..

تمرین جلسه اول: تهیه یک کتاب نمایشنامه (که در طول دوره باید طراحی صحنه آن انجام شود) + تمرین کنترل خط (بدین ترتیب که باید بتوانید بین دو نقطه A و B، خطهای مستقیم، مورب و منحنی یکسانی رسم کنید و با ترکیب آنها بافت های مختلفی را به وجود بیاورید.)

منبع: دوره آموزشی طراحی صحنه - استاد نویریان - جلسه اول