نقش های رسانه ها

هارولد لاسول برای رسانه سه نقش اساسی نظارت بر محیط (نقش خبری)، ایجاد و توسعۀ همبستگی‌های اجتماعی (نقش تحلیلی ) و انتقال میراث فرهنگی (نقش آموزشی ) را در نظر گرفته که بعدها چارلز رایت نقش سرگرمی و تفریحی را هم به آن افزوده است.

منبع: http://www.yahyaee.com/pr1/2013/05/post.html

عناصر ارتباط

1- عناصر اصلی:

ساده ترین جریان ارتباطی شامل سه عنصر اصلی پیام دهنده، پیام و پیام گیرنده است.

منشأ (پیام دهنده) -------> پیام <-------  مقصد (مخاطب/پیام گیرنده)

2- ارتباط های غیرمستقیم

در ارتباط های غیرمستقیم به یک وسیله خارجی احتیاج پیدا می شود. در اینجا وسیله ارتباطی به عنوان چهارمین عنصر مطرح می شود.

منشأ (پیام دهنده) -------> پیام - وسیله ارتباطی - پیام <-------  مقصد (مخاطب/پیام گیرنده)

جملاتی از اندیشمندان ارتباطات

علم ارتباطات در امریکا متولد شد اما ریشه های تاریخی آن را می توان در اروپا پیدا کرد.

رشته ارتباطات برای تبلیغات سیاسی و جنگ روانی جنبه حیاتی یافت و رونق گرفت.

گابریل تارد (قاضی فرانسوی): افراد تحت تأثیر رفتار کسانی قرار میگیرند که در زندگی روزمره با انها تماس دارند.

جان دیویی (اندیشمند امریکایی): فناوری های نوین ارتباطی می توانند ارزش های اجتماعی را در جامعه مورد توجه قرار دهند و آنان را بازسازی کنند. /  هر اندیشه زمانی درست است که در عمل نیز کارآیی داشته باشد.

کولی (اندیشمند امریکایی): ارتباطات میان فردی شخص یا خانواده پایه اصلی جامعه پذیر شدن است.

جملاتی از بزرگان علوم ارتباطات

کارشناسان رسانه و علوم ارتباطات: تکرار پی‌درپی یک مطلب، آن را برای مخاطب باورپذیرتر می‌کند.

انقال پیام های عمومی

در مواردی که مخاطب ما عموم مردم هستند و نمیتوان آنها را جدا کرد (مثل روابط عمومی ها)، پیام باید برای لایه‌های مختلف آدم‌ها معنی‌دار باشد و دیدگاه ما را به دیدگاه مخاطبان پیوند بزند.

باید نقاط اشتراک پیام با آنها را مشخص کرد. سبد پیام‌های روابط عمومی باید برای جمع وسیعی از افراد تهیه شود.

مردم به پیام‌های مثبت بهتر از منفی جواب می‌دهند.

پیام باید ساده باشد اما همیشه تکرار شود.

هر چیزی خبر نیست و هر کسی هم نمی‌تواند خبردهنده باشد. 

منبع: بلوچ ارتباط / دکتر یونس شکرخواه

وظایف اجتماعی وسایل ارتباطی

نظریه های متعددی درباره وظایف اجتماعی وسایل ارتباطی وجود دارد که در این مبحث، جمع‌بندی آن‌ها را ارائه میدهم:

1- وظیفه خبری: وظیفه و نقش اساسی وسایل ارتباطی، انتشار خبر رویدادهای اجتماعی است.

2- وظیفه آموزشی

3- وظایف راهنمایی و رهبری: نقش رهبری کننده وسایل ارتباطی و تأثیر آنها در بیداری و ارشاد افکار عمومی، روز به روز بر اهمیت آن افزوده میشود. مطبوعات در دو قرن گذشته در مبارزات آزادیخواهی ملل جهان تأثیر قاطع داشته اند و در میدان مبارزات برای طرد استبداد و کسب دموکراسی، از سلاح های برنده سیاسی بوده اند. جالب است بدانید یکی از روزنامه های فارسی زبان که در هند چاپ میشده است، نقش اساسی در قضیه مشروطه داشته است.

تازگی، رمز تأثیرگذاری

در تمام رسانه ها، انتقال پیام هدف و غایت تولیدات رسانه ای است. اما این تولیدات باید ویژگی هایی داشته باشند تا بتوانند به بهترین وجه ممکن به مخاطب منتقل شوند. در عصر کنونی که اطلاعات بسیار سریع منتقل میشود و مخاطبین هم خیلی سریع به آن ها دسترسی پیدا میکنند، باید به امر تازگی پیام به عنوان یکی از ویژگی های تأثیرگذاری توجه ویژه کرد.

گیرنده هنگامی تحت تأثیر پیام قرار میگیرد که این پیام نسبت به آنچه میدانسته، تازگی داشته باشد.

در واقع ارزش هر پیام برای گیرنده به تازه بودن و غیرقابل پیشبینی بودن آن بستگی دارد.

نقش وسایل ارتباطی

هر یک از وسایل ارتباطی و رسانه ای اعم از مطبوعات، تلویزیون، رادیو، سینما و ... دارای نقش هایی هستند که عبارتند از:

1- نقش تفریحی: رسانه ها عمدتا در زمان های فراغت انسان ها توسط آن ها استفاده میشوند. لذا باید در نظر داشت که بتوان موجبات سرگرمی آن ها را نیز تاحدودی برآورده کرد. (بخش های مجزا و مختلف طنز)

2- نقش خبری: پخش خبر و اطلاع جزئی از وظایف و نقش های رسانه هاست که باید به سریع، بی طرفانه و آگاهی بخش باشد. (خبر و مصاحبه) 

نظریه های مطبوعات

مطبوعات و رسانه ها را میتوان به طور کلی به 4 دسته تقسیم کرد:

1- مطبوعات و رسانه های اقتدارگرا: بر طبق این نظریه، مطبوعات و رسانه ها به صورت خصوصی یا عمومی مدیریت میشوند، اما امکان نقد را نداشته و ابزاری برای تحقق سیاست های دولتی به حساب می آیند.

2- مطبوعات و رسانه های آزادی خواه: بر طبق این نظریه هر کس که توانایی مالی داشته باشد، میتواند رسانه ای را دایر کند و آن را به صورت خصوصی مدیریت نماید. در این رسانه ها اطلاع رسانی، سرگرمی، نظارت بر دولت و کشف حقیقت حرف اول را میزند. ضمن اینکه این رسانه ها به بخش فروش خود نیز اهمیت ویژه ای میدهند. به عبارتی چون معمولا هزینه ها را خود تأمین میکنند، برنامه های خود را در جهت افزایش فروش پیش می برند.

گام اول در فعالیت رسانه ای

هنگام تولید محتوا برای هر رسانه ای، به منظور افزایش نقش و کارکرد آن باید به نکات زیر توجه نمود:
1- ماهیت مخاطبان
اینکه مخاطبان چه کسانی، با چه ویژگی های شخصیتی، چه ویژگی های فکری، در چه طبقه اجتماعی، در چه بازه سنی و چه نوع جنسیتی هستند؟
هر چه تعداد این مشخصات و ویژگی ها بیشتر باشد، مطمئنا ماهیت مخاطب را شفاف تر میکند و خروجی کار را خاص همان مخاطب درمی آورد. این مطلب هم میتواند خوب باشد و هم در مواردی نادیده گرفته شود. اگر خروجی مختص مخاطب خاصی باشد، فقط او از محتوا استفاده خواهد کرد و دیگران سراغ آن را نخواهند گرفت. اما اگر مخاطب را کمی از آن چیزی که هست عمومی تر در نظر بگیریم، میتواند باعث جذب سایر افراد جامعه نیز بشود.
2- ماهیت رویدادهای ارتباطی
اینکه چه رویدادهایی میتواند بین تولید کننده و مصرف کننده محتوا ایجاد ارتباط کند و این ارتباط را به حداکثر تأثیر برساند. به نظر من این بخش میتواند شامل قالب های وسایل ارتباط جمعی مختلف شود. مانند خبر، گزارش، مصاحبه، مقاله و یادداشت، عکس، کاریکاتور، میزگرد، مناظره، نمایش نامه، فیلم و سریال، مستند، برنامه های تحلیلی، طنز و ...
3- ماهیت ارتباط گر
به نظر من این بخش نیز مرتبط میشود با خود وسیله ارتباط جمعی. مطبوعات، تلویزیون، رادیو، سایت های اینترنتی و ... هر کدام به نحوی ماهیتی دارند که شناخت و ملاحظه آن میتواند نقش موثری در ارائه محتوا به مخاطب داشته باشد.