ترکیب بندی در عکاسی

هر قدر هم که دوربین‌های پیشرفته و امکانات فراوانی در اختیار داشته باشید، تا زمانی که ترکیب بندی را بلد نباشید، از گرفتن عکس‌های خوب عاجز خواهید بود.

در عکاسی هیچ قاعده ای وجود ندارد. با این وجود در بحث ترکیب بندی در عکاسی به شما کمک می کند عکس هایی بگیرید که توازن در آن ها رعایت شده است.

عکسی که دارای ترکیب بندی مناسب باشد به خوبی می تواند توجه مخاطب را  به سمت سوژه اصلی جلب کند. پس از یادگیری این نکات متوجه خواهید شد که عکس هایی که این نکات در آن ها رعایت شده جذاب تر و تاثیرگذارترند.

اما باید توجه داشت که ترکیب بندی در عکاسی اساسا علم نیست و این نکات را باید با احتیاط مورد استفاده قرار داد و در کاربرد هیچ کدام زیاده روی نکرد. حتی اگر فکر می کنید در صحنه ای خاص نمی توان آن ها را مورد استفاده قرار داد، به کلی فراموششان کنید.

قاعده یک سوم ها

در نظر بگیرید که تصویر شما بوسیله 2 خط عمودی و 2 خط افقی فرضی به 9 قسمت مساوی تقسیم شده باشد؛ قاعده یک سوم‌ها می گوید، باید مهم ترین عناصر صحنه را در راستای این خطوط یا در نقاط تلاقی آن ها قرار داد.

برخی دوربین ها حتی این امکان را دارند که این خطوط فرضی را بر روی صفحه LCD نشان دهند تا امکان یافتن نقطه مناسب برای قرار گرفتن عناصر مهم صحنه، آسان تر شود.

توازن

در صورتی که سوژه اصلی را از مرکز تصویر دور کنید (مانند آنچه در قاعده یک سوم ها گفته شد)، تصویر جالب تری خواهید داشت. در این حالت، فضایی خالی در تصویر ایجاد می شود؛ بهتر است برای آن که عکس حالت توازن داشته باشد، عنصر دیگری را نیز وارد تصویر کنید تا این فضای خالی را پر کند. دقت داشته باشید که این عنصر دوم باید به مراتب نسبت به سوژه اصلی از اهیمت کمتری برخوردار باشد.

خط های هدایت کننده

زمانی که به عکسی نگاه می کنیم، چشمانمان ناخودآگاه در راستای خط های موجود در تصویر حرکت می کند. با اندکی فکر کردن در مورد نحوه قرار گرفتن خطوط در ترکیب بندی، می توان بر چگونه دیده شدن عکس از سوی مخاطب، تاثیر گذاشت. بدین ترتیب ابتدا مخاطب را به سمت تصویر جذب کرده و سپس او را به سمت سوژه هدایت می کنید. همه انواع خط ها (خط راست، اریب، مارپیچ، زیگزاگ و ...) می توانند در ترکیب بندی مؤثر واقع شوند.

تقارن

دنیای اطراف ما پر از تقارن است؛ هم به صورت طبیعی و هم به صورت مصنوعی. می تواند ترکیب بندی چشم نوازی ایجاد کند، خصوصا در جایی که وجود آن انتظار نمی رود. راه دیگر برای استفاده از تقارن، شکستن آن است، به گونه ای که نشان‌دهنده تنش یا تمرکز بر روی یک نقطه در تصویر باشد.

نقطه دید

پیش از عکاسی از سوژه، اندکی زمان صرف کنید و ببینید بهترین محل برای گرفتن عکس کجاست. نقطه دید ما تاثیر بسیار زیادی بر چگونگی ترکیب بندی عکس دارد و در نتیجه می تواند بر پیغامی که عکس منتقل می کند تاثیرگذار باشد. به جای این‌که فقط از زاویه هم سطح چشم عکاسی کنید، به زاویه های دیگری مثل زاویه نگاه از بالا، از پایین و روی زمین، از کنار، از دور و از فاصله بسیار نزدیک هم فکر کنید.

پس زمینه

ممکن است بارها اتفاق افتاده باشد که عکسی گرفته اید و غرق در این که چه عکس فوق العاده ای شده، ناگهان با کمی دقت متوجه می شوید که سوژه شما تاثیرگذاری لازم را ندارد چرا که در میان یک پس زمینه بسیار شلوغ گم شده است. چشم انسان عناصر موجود در صحنه را به بهترین شکل ممکن تشخیص می دهد در حالی که دوربین چنین توانایی ندارد و پیش زمینه و پس زمینه را به صورت «تخت» می بیند. برای حل این مشکل با دقت بیشتری به اطراف نگاه کنید، پس زمینه ای ساده و بدون آشفتگی بیابید و عکس خود را به گونه ای ترکیب بندی کنید که پس زمینه مانع تمرکز بر روی سوژه نشود.

عمق:

از آنجا که عکاسی، رسانه ای دو بعدی است، باید در ترکیب بندی عکس دقت لازم را به خرج داد تا بتوان حس عمق موجود در فضای واقعی را نیز منتقل کرد. با وارد کردن چند سوژه در لایه های مختلف پیش زمینه، میانه و پس زمینه، می توان عمق را ایجاد کرد. تکنیک دیگر در ترکیب بندی عکس برای رسیدن به عمق بهتر استفاده از هم پوشانی است؛ در این حالت شما به عمد بخشی از یک شیء را در یک شیء دیگر نسبتا محو می کنید. چشم انسان به طور طبیعی این لایه ها را تشخیص می دهد و آن ها را از هم جدا می کند و تصویری با عمق بیشتر خلق می کند.

قاب بندی:

جهان اطراف ما پر است از اشیائی که می توانند قاب های طبیعی جذابی باشن؛ درختان، طاق ها و حتی سوراخ ها از این دسته اند. با قرار دادن این قاب ها در اطراف سوژه اصلی، آن‌را از فضای اطراف جدا می کنیم و تاکید بیشتر را بر روی سوژه قرار می دهیم. نتیجه، عکسی خواهد بود که به راحتی نگاه شما را به سمت سوژه اصلی هدایت می کند.

در این عکس، تپه های مجاور یک قاب طبیعی ایجاد می کنند تا تکه چوب به نقطه تمرکز عکس تبدیل شود.

قاعده اعداد فرد

گنجاندن سوژه در کادر با ضریب اعداد فرد میتواند شامل عکسی با یک سوژه و یا یک عکس گروهی 3 نفره باشد. این تکنیک باعث جزابیت بیشتر و زیبا تر دیده شدن از چشم انسان میگردد..

در مرکز قرار دادن

مرکزیت دادن به سوژه میتواند باعث ایجاد بالانس در کادر و تمرکز بیشتر بر روی سوژه گردد. 

رنگ:

راه‌هایی برای ایجاد توازن در عکس به کمک رنگ‌ها :

الف) استفاده از رنگ‌های مکمل (رنگ‌هایی که در دایره رنگ در مقابل یکدیگر قرار دارند)

ب) استفاده از رنگ‌های مشابه (رنگ‌هایی که در دایره رنگ در کنار هم قرار دارند)

ج) استفاده از رنگ‌های یکسان در درخشندگی‌های متفاوت

د) استفاده از رنگ‌های متفاوت با درخشندگی‌های یکسان

کراپ کردن

بسیار اتفاق می افتد که یک عکس آن تاثیرگذاری لازم را ندارد چرا که سوژه اصلی آنقدر کوچک است که در میان اشیاء اطراف گم شده است. با  کراپ کردن عکس، درست در اطراف سوژه اصلی می توان مطمئن بود که نگاه بیننده تنها متوجه سوژه خواهد بود.

این یک مساله بسیار مهم در عکاسی است. دقت کنید و ببینید که چه چیزی در عکس از همه مهم‌تر است. به آن نزدیک شوید و فقط از آن عکاسی کنید. هر چیز اضافه‌ای را از کادر حذف کنید و فقط روی سوژه اصلی تمرکز کنید. اگر سوژه اصلی شما چشمان ویژه یک فرد است، به او نزدیک شوید و فقط از چشمانش عکاسی کنید.

قوائد را بشکنید و منحصر بفرد باشید

راه‌های گفته شده در بالا را یادبگیرید و آنها را تمرین کنید، اما به خاطر داشته باشید که گاهی اوقات باید قوائد را شکست. هر زمانی که ممکن بود سعی کنید منحصر بفرد عمل کنید. هیچ چیزی به اندازه تفاوت و خاص بودن برای چشم جذاب نیست.

منبع: همشهری / بهترین‌ها