گونه های نوشتاری برای رادیو (لفظ قلم، رسمی)

شماری از گفتارها در رادیو، به حکم پاره ای ملاحظات رسانه ای و ضرورتهای ارتباطی، به لفظ قلم نوشته و بیان می شوند.
البته، سبک و سیاق لفظ قلم در برنامه های مختلف رادیو یکسان نیست مثلا، در متن های خبری و تفاسیر سیاسی، یا برخی گفتارهای علمی، زبانی بکار می رود که با زبان مطالب ادبی و ذوقی در رادیو تفاوت دارد.
بر این اساس،گونه های نوشتاری در رادیو را می توان به دو مجموعه زبانی تقسیم کرد: گونه های "نوشتاری ساده" و گونه های "نوشتاری ادبی".

زبان نوشتاری ساده
مشخصه های اصلی این زبان بدین قرار است :
واژگان و ترکیب عبارات و جملات در آن عموماً ساده و روان و فاقد آرایه های ادبی و بار عاطفی اند.
این زبان فهم آن راحت است و صرفاً وسیله انتقال پیام است.
زبان نوشتاری ساده بیشتر در برنامه هایی به کار می رود که به نوعی درجه رسمیت آنها بالاست و فضای کار اصولاً اقتضای بیان محاوره و شکسته گویی ندارد.نظیر اخبار و متون خبری و گزارشها و تفسیرهای سیاسی و نیز پاره ای گفتارهای فرهنگی، دینی، تاریخی، علمی و هنری با صبغه پژوهشی و کارشناسانه.

متن های زیر شواهدی از این گونه هاست :

1- "شهر یزد در محل کنونی خود به دست یزدگرد اول، پادشاه ساسانی، بنا شد و بعد سه تن دیگر از پادشاهان ساختمان آنرا تکمیل کردند. نام یزد از واژه یزدان مشتق شده و در آغاز "یزدان گرد"بوده، یعنی شهر خدا.
ولی پیش از آنکه شهری به نام یزد و یزدان گرد ساخته شود،کمی دورتر، در سی چهل کیلومتری جنوب شهر کنونی، شهر مهم دیگری در زمان فرمانروایی مادها به نام ایساتیس وجود داشته و معلوم نیست به چه علت از بین رفته و خراب شده است"

2- "عموماً دانش آموزان عادت دارند که شب امتحان تا دیر وقت بیدار بمانند، غافل از آنکه همین بیداری از کارایی ذهن و مغز آنها کم می کند.
متخصصان می گویند: خواب به اندازه و کافی برای ذخیره سازی و بهره گیری دوباره از محفوظات مغز نهایت اهمیت را دارد. کسی که کمتر از سه ساعت در شب بخوابد، روز بعد تا سی درصد مهارت و کارایی خود را از دست می دهد و تکرار بیخوابی همراه با کارمغزی می تواند خطرناک باشد" (گونه میانه - رایج در اخبار رادیو)

3- "یکی از ناکارآمدترین روشهای تربیتی که از سوی والدین مورد استفاده قرار می گیرد اقدام به تنبیه بدنی کودکان است.
این مساله باعث بروز رفتارهایی از طرف کودک، جهت کم کردن یا حتی خنثی سازی اثرات تنبیه می شود و در درازمدت اثراتی به مراتب شدیدتر از رفتار اولیه از خود برجا می گذارد" (گونه نازل)

منبع: وبلاگ مجری3